Προθέσεις μηρού & απεξάρθρωσης γονάτου

     Όταν ο ακρωτηριασμός λαμβάνει χώρα στον μηρό του κάτω άκρους (πάνω από το γόνατο), τότε μία μηριαία πρόθεση (τεχνητό μέλος) απαιτείται, ενώ όταν λαμβάνει χώρα στο κέντρο του γονάτου, τότε απαιτείται μια πρόθεση απεξάρθρωσης γονάτου. Ο ακρωτηριασμός μηρού είναι το δεύτερο πιο συνηθισμένο επίπεδο ακρωτηριασμού μετά την κνήμη και οι πιο συχνές αιτίες είναι ο διαβήτης και τα ατυχήματα. Η απεξάρθρωση γονάτου είναι πιο σπάνιος ακρωτηριασμός.

Ακρωτηριασμός μηρού και γονάτου: Τεχνικά και λειτουργικά Πλεονεκτήματα / Μειονεκτήματα

     Οι ασθενείς που υπέστην απεξάρθρωση γονάτου έχουν λειτουργικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τον μηριαίο ακρωτηριασμό, αλλά από την άλλη αποτελούν και πρόκληση για τον τεχνικό προθετικό όσον αφορά την εμφάνιση της πρόθεσης. Το κολόβωμα τους είναι μακρύ και έχει ένα βολβοειδές τελείωμα, αποτέλεσμα της ύπαρξης ολόκληρου του μηρού και των κονδύλων. Από τεχνική άποψη αυτό δημιουργεί δυσκολία 1. στην εισαγωγή του κολοβώματος μέσα στην θήκη και 2. στην κοσμητική τοποθέτηση του προθετικού γονάτου. Τα θετικά όμως είναι ότι εξαιτίας του μακριού κολοβώματος, ο ασθενής έχει περισσότερη μυϊκή δύναμη, καλύτερο έλεγχο του προθετικού γονάτου, φυσιολογική γωνία στην προσαγωγή του μηρού και έχει επίσης τη δυνατότητα να στηρίζει το βάρος του στο περιφερειακό τελείωμα του κολοβώματος μέσα στην θήκη.

     Αντίθετα, στον μηριαίο ακρωτηριασμό το κολόβωμα ποικίλει σε μήκος, αφού εξαρτάται από το πόσο μηριαίο οστό διατηρήθηκε. Τεχνικά και λειτουργικά, το τέλειο μήκος είναι όταν διατηρούνται τα 2/3 του μηριαίου οστού, αφού τότε ο ασθενής έχει επαρκή έλεγχο του προθετικού γονάτου, αλλά και ο προθετικός επαρκή χώρο για την κοσμητική τοποθέτηση του προθετικού γονάτου. Το σχήμα του είναι συνήθως κωνικό ή κυλινδρικό, με αποτέλεσμα η εισαγωγή του κολοβώματος μέσα στη θήκη να είναι πιο εύκολη.

Σε γενικές γραμμές, η επιτυχής προθετική αποκατάσταση ενός μηριαίου ακρωτηριασμού ή γόνατος, σημαίνει ότι παρέχεις μια πρόθεση που κατά τη διάρκεια της βάδισης είναι άνετη για το κολόβωμα, σταθερή κατά την φάση στήριξης και όσο πιο κοντά στο φυσιολογικό κατά την φάση αιώρησης.

aqueline aqua-foot split-toe 1 1 teaser onecolumn border1 1site     Μία πρόθεση μηρού ή απεξάρθρωσης γόνατος τύπου Modular (ενδοσκελετική) κατασκευάζεται κατόπιν λήψης γύψινου προπλάσματος από το μηριαίο κολόβωμα του ασθενή και αποτελείται από 5-6 μέρη:

- την εξωτερική θήκη,

- την εσωτερική θήκη (προαιρετικά),

- το προθετικό γόνατο,

- τον σωλήνα ένωσης του γονάτου με το προθετικό πέλμα,

- το προθετικό πέλμα και τέλος

- το κοσμητικό κάλυμμα.

Εξωτερική θήκη

- Μηριαία εξωτερική θήκη

     Η μηριαία εξωτερική θήκη μπορεί να κατασκευαστεί σκληρή ή ελαστική με σκληρό κέλυφος. Η επιλογή εξαρτάται από τον ασθενή και τον προθετικό.  

     Η σκληρή θήκη κατασκευάζεται από ρητίνη και ανθρακονήματα και είναι ανθεκτική, ελαφριά, λεπτή και εύκολη στον καθαρισμό. Το αρνητικό της στοιχείο είναι ότι λόγω των σκληρών τοιχωμάτων της, θεωρείται λίγο άβολη, κυρίως όταν ο ασθενής κάθεται.

     Αντίθετα, η ελαστική θήκη κατασκευάζεται από εύκαμπτο θερμοπλαστικό και περιλαμβάνει ένα εξωτερικό σκληρό κέλυφος φτιαγμένο από ρητίνη και ανθρακονήματα. Το σκληρό κέλυφος διαθέτει πρόσθια και οπίσθια ανοίγματα για να επιτρέπει στους μυς του μηρού να συστέλλονται κατά τη βάδιση. Επίσης λόγω της ελαστικότητάς της είναι πιο άνετη στον χρήστη και ειδικά όταν αυτός κάθεται. Τα αρνητικά της είναι το αυξημένο, σε σχέση με την σκληρή, βάρος της αλλά και ο όγκος της.

aqueline aqua-foot split-toe 1 1 teaser onecolumn border2ple08QIC-Socket

     Ανεξάρτητα από το αν η εξωτερική μηριαία θήκη θα είναι σκληρή ή ελαστική, χρησιμοποιούμε δύο βασικούς τύπους σχεδιασμού της: Την τετράπλευρη συμβατική θήκη (quadrilateral socket) ή την θήκη κάλυψης της ισχιακής περιοχής (ischial-ramal containment socket).

     Η τετράπλευρη συμβατική θήκη αποτελείται από 4 τοίχους και μια ισχιακή θέση, κατάλληλα διαμορφωμένη στον οπίσθιο τοίχο, για να αποτελεί το βασικό σημείο φόρτισης από το βάρος του ασθενή.

     Η θήκη κάλυψης της ισχιακής περιοχής όπως αναφέρει και το όνομα της είναι σχεδιασμένη ώστε να συμπεριλαμβάνει το ισχιακό κύρτωμα και το ιερό οστό και σαν αποτέλεσμα να σταθεροποιείται η θήκη χωρίς να περιστρέφεται. Σε αυτό επίσης βοηθάει και ο εξωτερικός τοίχος που επεκτείνεται ψηλά και συμπεριλαμβάνει το μείζων τροχαντήρα. Επίσης, η πίεση που ασκείται εξωτερικά κατά μήκος του μηριαίου οστού βοηθάει στην διατήρηση της φυσιολογικής μηραιαίας προσαγωγής. Στην συγκεκριμένη θήκη η φόρτιση από το βάρος του ασθενή διαμοιράζεται ανάμεσα στο ισχιακό κύρτωμα αλλά και όλο το μήκος του κολοβώματος.

Και στους δύο τύπους σχεδιασμού, η συγκράτηση της θήκης με το κολόβωμα μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε:

1. με εσωτερική θήκη σιλικόνης με πύρο κλειδώματος ή

2. με κενό αέρος που προκαλεί βεντούζα ανάμεσα στο κολόβωμα και την θήκη ή

3. με εσωτερική θήκη σιλικόνης και ειδικό δακτύλιο για κενό αέρος (Ossur Iceross transfemoral Seal-In Liner) ή

4. με ζώνη συγκράτησης γύρω από τη μέση (ιδανική για αδύναμους γηριατρικούς ασθενείς ή ασθενείς με πολύ κοντό μηριαίο κολόβωμα).

TF1TF-Seal-InTF BIG1

Το παρακάτω video παρουσιάζει μία ασθενή μας η οποία φοράει μηριαία πρόθεση με θήκη κενού αέρος, προθετικό γόνατο Ossur Total Knee 2000 και προθετικό πέλμα κατάλληλο για τακούνια έως και 5 εκατ. ύψος: 

 

- Εξωτερική θήκη απεξάρθρωσης γόνατος

     Η εξωτερική θήκη απεξάρθρωσης γόνατος κατασκευάζεται από ρητίνη και ανθρακονήματα. Σε αντίθεση με την μηριαία, η θήκη της απεξάρθρωσης γόνατος βασίζεται στην ανατομία του κάτω άκρου του κολοβώματος για την επιτυχή συγκράτηση και στήριξή της. Όπως είχαμε προαναφέρει και πιο πάνω, η διατήρηση των κονδύλων του γονάτου δημιουργεί ένα βολβοειδές σχήμα στο κάτω άκρο του κολοβώματος, το οποίο είναι ικανό να συγκρατεί την πρόθεση σταθερή χωρίς περιστροφές, αλλά και να αποτελεί το βασικό σημείο φόρτισης από το βάρος του ασθενή. Σαν αποτέλεσμα η θήκη δεν χρειάζεται να επεκτείνεται ψηλά για να φορτίζει το ισχιακό κύρτωμα όπως στις μηριαίες. 

Εσωτερική θήκη

      Συνήθως στις μηριαίες θήκες δεν χρησιμοποιούμε κάποια εσωτερική θήκη, αφού η καλύτερη επιλογή είναι να επιτυγχάνουμε την συγκράτησή της με κενό αέρος που δημιουργεί βεντούζα ανάμεσα στο κολόβωμα και την εξωτερική θήκη. Εξαίρεση σε αυτό αποτελούν οι θήκες λιγότερο ενεργών ασθενών, που βασίζονται σε ζώνη μέσης για τη συγκράτησή τους. Στις περιπτώσεις αυτές χρησιμοποιούμε εσωτερικές μαλακές μάλλινες κάλτσες που προστατεύουν το κολόβωμα και προσφέρουν άνεση. Μια δεύτερη αξαίρεση αποτελούν οι μηριαίες θήκες σιλικόνης με πύρο κλειδώματος ή δακτύλιο κενού αέρος, οι οποίες εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια στην αγορά και χρησιμοποιούνται συνήθως όταν θέλουμε να αυξήσουμε την άνεση σε πιο σκελετωμένα κολοβώματα. 

     Στην απεξάρθρωση γόνατος  η χρήση εσωτερική θήκης από πολυουρεθάνη είναι απαραίτητη για να προστατεύει την επιδερμίδα και να βοηθάει στην συγκράτηση της πρόθεσης, αλλά και στην αποφυγή περιστροφής της γύρω από το κυλινδρικό κολόβωμα. 

Προθετικό γόνατο

     Η αντιγραφή της λειτουργίας του ανθρώπινου γονάτου είναι το πιο δύσκολο κομμάτι στην επιστήμη των Προθετικών. Παρ' όλα αυτά χάρη στην συνεχή έρευνα καταξιωμένων εταιρειών του εξωτερικού (Otto Bock και Ossur), μπορούμε να πούμε ότι σήμερα υπάρχουν προθετικά γόνατα που το έχουν επιτύχει σε μεγάλο βαθμό.

     Τα προθετικά γόνατα ποικίλουν σε σχέδια και λειτουργίες και η επιλογή τους εξαρτάται από τον τεχνικό Προθετικό, ανάλογα με το επίπεδο δραστηριότητας του ασθενή, το βάρος και τις λειτουργικές του ανάγκες. Προηγμένα ηλεκτρονικά γόνατα όπως το C-leg της Otto Bock και το RHEO της Ossur έχουν προσομοιώσει κατά πολύ το ανθρώπινο γόνατο και έχουν δώσει στους ασθενείς την ασφάλεια που χρειάζονται στη φάση της στάσης της βάδισης, τον έλεγχο στην φάση αιώρησης της βάδισης, αλλά και την ευκαιρία να συνεχίσουν τις δραστηριότητες, τα αθλήματα και τα χόμπι που είχαν πριν τον ακρωτηριασμό. Πιο απλά γόνατα σαν το Balance knee της OSSUR είναι σχεδιασμένα για τους λιγότερο δραστήριους ανθρώπους, όπου η ασφάλεια κατά τη βάδιση είναι η βασική τους προτεραιότητα.

Εικ.4 C- leg της Otto Bockrheo-knee-defaultBalanceKneeLocking frontrightview

     Σε γενικές γραμμές, το προθετικό γόνατο επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το πόσο φυσιολογική, σταθερή αλλά και ισορροπημένη θα είναι η βάδιση του ασθενή. Είναι σημαντικό βέβαια να τονισθεί, ότι ο ασθενής θα χρειαστεί χρόνο και εξάσκηση για να εξοικειωθεί πλήρως με τις δυνατότητες του προθετικού γονάτου του, ακόμα και αν χρησιμοποιήσει το καλύτερο και πιο ακριβό της αγοράς. Με σωστή προοδευτική προσπάθεια και θέληση, θα αποβάλλει τον φόβο της πτώσης και θα βελτιώνει ολοένα τον τρόπο βάδισής του με την πρόθεση.

Προθετικό Πέλμα

     Με τη χρήση κνημιαίου σωλήνα (τιτάνιο, αλουμίνιο ή ατσάλι) ενώνουμε το προθετικό γόνατο, με το προθετικό πέλμα και την ποδοκνημική του άρθρωση.

     Όπως τα προθετικά γόνατα έτσι και τα προθετικά πέλματα ποικίλουν σε λειτουργία ανάλογα με τις δραστηριότητες και τις ανάγκες του ασθενή. Η κίνηση τους έχει πλησιάσει κατά πολύ τη μηχανική του ανθρώπινου πέλματος, ειδικά στα νέα προηγμένα μοντέλα όπως το Trias και το Triton της Otto Bock. Τα βασικά λειτουργικά χαρακτηριαστικά που προσφέρουν είναι:

- απορρόφηση των κραδασμών στην φτέρνα κατά το πρώτο στάδιο της βάδισης

- ομαλή, στρωτή κίνηση κατά τη διάρκεια της φάσης στήριξης στο προθετικό πέλμα 

- επιστροφή ενέργειας και ώθηση στο διάστημα μεταξύ της λήξης της φάσης στήριξης και έναρξης της φάσης αιώρησης του προθετικού πέλματος

- σταθερότητα και ισορροπία καθ' όλη τη διάρκεια της βάδισης, ακόμα και σε ανώμαλες επιφάνειες

- ανθεκτικότητα και ασφάλεια, ειδικά στους πολύ ενεργητικούς ασθενείς και τέλος

- κοσμητική εμφάνιση ώστε να γίνει εύκολα αποδεκτό από το χρήστη.  

img gallery 1C61 Triton Vertical-Shock1C30-Trias-Product1img popup 1d35 rdax 232x232 85

     Είναι σημαντικό βέβαια να κατανοήσουμε ότι το πιο ακριβό και πιο "καλό" προθετικό πέλμα δεν είναι πάντα και το πιο κατάλληλο! Σε γενικές γραμμές, ένας γηριατρικός ασθενής με χαμηλή δραστηριότητα απαιτεί από το προθετικό πέλμα σταθερότητα, χαμηλό βάρος και απορρόφηση κραδασμών κατά τη βάδισή του. Αντίθετα, ένας δραστήριος ασθενής που περπατάει σε διάφορες ταχύτητες απαιτεί καλή επιστροφή ενέργειας, καθώς και φυσικές κινήσεις στην ποδοκνημική που μιμούνται το φυσιολογικό αστράγαλο.

Κοσμητική επικάλυψη

     Οι προθέσεις μηρού αλλά και εξάρθρωσης γονάτου περιλαμβάνουν επίσης κοσμητικό αφρώδες κάλυμμα που διαμορφώνεται σύμφωνα με την ανατομία και την περιφέρεια του μηρού, της γάμπας και του αστραγάλου του αντίθετου μέλους. Σκοπός μας φυσικά είναι το προθετικό μέλος να είναι πανομοιότυπο με το φυσιολογικό. Τέλος, κοσμητικές κάλτσες από νάιλον ή σιλικόνη στο χρώμα του δέρματος του ασθενή, ολοκληρώνουν την όμορφη παρουσία του προθετικού μέλους.

Above-Knee-Prosthesis-fitment

Το παρακάτω video είναι το 2ο μέρος της βάδισης της ασθενούς. Αυτή τη φορά, το τεχνητό μέλος είναι ολοκληρωμένο με κοσμητική επικάλυψη:

Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(6 ψήφοι)
Template Design © Joomla Templates | GavickPro. All rights reserved.

Login or Register

LOG IN

Register

User Registration